Αττική, Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, Μεσόγεια, Πάσχα

Με τη «Βλαχοπούλα»

Τα πιο πολλά πασχαλινά διηγήματα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη έχουν ως τόπο αναφοράς την αγαπημένη του γενέθλιο γη, το νησί της Σκιάθου. Υπάρχουν λίγα ωστόσο τα οποία μιλούν για τις πασχαλιές της Αθήνας, τις οποίες ο Παπαδιαμάντης περνούσε συνήθως στις αττικές εξοχές, σε σπίτια φίλων και γνωστών. Το πιο ωραίο του Αθηναϊκό πασχαλινό διήγημα είναι αναμφίβολα «Η Βλαχοπούλα».

Είναι το διήγημα που αγαπώ να παίρνω μαζί μου και να διαβάζω αφού κάνω μια μεγάλη βόλτα με τη μοτοσικλέτα στην Αττική, συνήθως μεσημέρι Μεγάλης Παρασκευής. Δεν ακολουθώ κεντρικούς δρόμους, προσπαθώ να τους αποφύγω. Προτιμώ να οδηγώ μαλακά μέσα σε στενούς επαρχιακούς δρόμους (συνήθως στα περίχωρα των μεγάλων πόλεων στα Σπάτα, το Κορωπί, την Κερατέα, τον Μαραθώνα και νοτιότερα ως το Λαύριο και την Ανάβυσσο) απολαμβάνοντας τα λιγότερο γνωστά και ακόμη γοητευτικά απομεινάρια του λαμπρού αττικού τοπίου. Θα βρω ένα ξωκλήσι να προσκυνήσω τον επιτάφιό του και μετά θα κάτσω στο πεζούλι στη λιακάδα να διαβάσω τη «Βοσκοπούλα». Ένα μικρό παγούρι με τσίπουρο και λίγες σταφιδοελιές βοηθάνε πάντα…

Αττική, Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, Μεσόγεια, Πάσχα
Σε αττικό ξωκλήσι…

Σε ένα χωριό των Μεσογείων του 19ου αιώνα ο χήρος πάρεδρος του, ο γερό- Σαράντος προσπαθεί να παντρέψει έναν από τους δυο γιούς του, ώστε να φέρει μια νέα γυναίκα στο νοικοκυριό τους. Ιδού άλλη μια παπαδιαμαντική ηθογραφία, η οποία όμως ξεχειλίζει τρυφερότητα και αγάπη. Ανάμεσα στους αυτόχθονες ήρωες του διηγήματος (Αρβανίτες ως επί το πλείστον, αφού ο Παπαδιαμάντης ενσωματώνει αρκετές αρβανίτικες φράσεις στους διαλόγους τους) υπάρχουν και δυο αστοί νέοι Αθηναίοι που εξέδραμαν στο χωριό για τις πασχαλινές ημέρες. Αλλά δεν είναι ήρωες. Μάλλον παρατηρητές της δράσης ήταν.

Η Αττική φύση είναι στην καλύτερή της ώρα: «…Το κατωφερές χωράφιον ήτο εσπαρμένον κριθήν και οι στάχυες (ήτο περί τας 20 Απριλίου), υψηλοί ήδη έως το γόνυ, εκυμάτιζον υπό την πνοήν της αύρας του βουνού με χρυσοπρασίνους εναλλαγάς γλυκυτάτων αποχρώσεων υπό τας ακτίνας του ήλιου. Το οροπέδιον όλον ηλιοφεγγές ευωδίαζεν άνοιξιν και ζωήν..».

Αττική, Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, Μεσόγεια, Πάσχα
Τοπίο στα Μεσόγεια

Μέσα σε αυτό το μεθύσι της άνοιξης εμφανίζεται μια βοσκοπούλα με τα πρόβατά της. Είναι μεσημέρι Μεγάλου Σαββάτου και ο νεαρός αστός συλλογίζεται την «καλλίμορφον χωριατοπούλα» και αυτό είναι αρκετή αμαρτία «Πως να υπάγω να μεταλάβω τη νύκτα, εις την Ανάστασιν, ω Βλαχοπούλα?».

Αττική, Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, Μεσόγεια, Πάσχα
Χωρική της Αττικής. 19ος αιώνας
(O.M.v.Stackelberg)

Τα πράγματα γύρω από την Άνοιξη και τον έρωτα εξελίσσονται χωρίς εξάρσεις και δράματα στον Παπαδιαμαντικό κόσμο. Όλα συμβαίνουν με χριστιανική καρτερία και γλυκόπικρη αποδοχή της μοίρας. Η Βλαχοπούλα δεν είναι για το νέο Αθηναίο αστό. Αλλού θα χτυπήσουν οι καμπάνες την Κυριακή του Θωμά. Ωστόσο όλοι θα ζήσουν την υπέροχη εξοχική τους Λαμπρή στο όμορφο αττικό χωριουδάκι «Την επαύριον ήτο Πάσχα, μεγάλη ημέρα, καθ ήν πάμπολλαι σούβλαι περιεστρέφοντο με τα σφαχτά εις το πυρ, και αμέτρητες κανάτες με αφρίζοντα ρητινίτην έφεραν πολλές γύρες για του κοινού ποτηρίου, από στοματός εις στόμα, εις τα οικίας των χωρικών..».

Σκέφτομαι συχνά πως να ήταν εκείνο το χωριό, εκείνη η Αττική της «Βλαχοπούλας». Αλλά όσο και να γυρίζω με τη μοτοσικλέτα μου δεν καταφέρνω να τη φανταστώ.

Η υπέροχη ακουαρέλα του Edward Lear από τον Μαραθώνα εκείνης της εποχής με βοηθάει καλύτερα (η επικεφαλής εικόνα του άρθρου).

Δεν χορταίνω να την βλέπω…

(Άλλα άρθρα για Πασχαλινά διηγήματα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη εδώ)

Social Media