Κάθε φορά που ταξίδευα στα βουνά της Χαλκιδικής περιέργως ξεφύλλιζα λίγο Νίκο Γαβριήλ Πεντζίκη, δεν ξέρω γιατί, ίσως γιατί μέσα από τα κείμενα του ανακάλυπτα εκείνους τους τόπους με τον τρόπο που θα μου άρεσε, και έτσι ο Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης έγινε, τρόπον τινά, ο δικός μου ταξιδιωτικός οδηγός στη Χαλκιδική. Ότι είδα εκεί, όπως τα είδα και όπως τα ένοιωσα σε ένα βαθμό το χρωστώ και σε εκείνον. Κι ας μην τον γνώρισα ποτέ.
Στο όρος Στρατωνικό βρίσκονται μερικές από τις ωραιότερες δασικές διαδρομές στα Βαλκάνια. Βλέποντας το τοπίο μέσα από τα παλιά μου slides νοιώθω σαν να ξεφυλλίζω ακόμη τις σελίδες του Πεντζίκη, εκεί μέσα στα δάση με τις οξιές του Στρατωνικού, όταν μέσα τους με έβρισκε η νύχτα του φθινοπώρου.
Σκόρπια φύλλα
Σκόρπια φύλλα του φθινόπωρου
οι αγρότες για τη σπορά περιμέναν βροχή
ο άνεμος κλωθογύριζε ανοίγοντας τα επουράνια
“ποια οδό ακολουθούν τα κίτρινα φύλλα που πέφτουν;”
αντίθετο δρόμο παίρνοντας ο απόστολος των εθνών
από Nεαπόλεως της νυν Kαβάλας
Προς Θεσσαλονικείς A΄ Eπιστολής το ανάγνωσμα
ου θέλω υμάς αγνοείν περί των κεκοιμημένων
ίνα μη λυπήσθε καθώς και οι λοιποί
ψηλό σαν τηλόπτης φάρος το καμπαναριό
καμπύλ’ ανοίγματα προς όλα τα σημεία του ορίζοντα
ότι είναι και δεν είναι σειρά συμπτώσεων
στο περιβόλι τάφοι με σταυρούς
κατάντικρυ η φωτιά κατάτρωγε το καράβι
πέθανε η πολυαγαπημένη μάννα του
έξ’ απ’ την ξύλινη θύρα καθόταν και περίμενε το κορίτσι
όπως κάθονται απάνω στ’ άνθη οι πεταλούδες
μια ωραία πεταλούδα κι’ έν’ άδειο γραμματοκιβώτιο
ενώ οι πόρτες ήταν κλειστές
νύχτα ερχόταν και τον έβρισκε
στον μυχό του κόλπου όπου εκβάλλει η ενδοχώρα
στο αναπεπταμένο πέλαγος που κατάπιε τον πατέρα
όταν δε μπόρεσε να καταλάβει τις κινήσεις του γιου του
ότι το πένθος σημαίνει νίκη και τρανή χαρά
έρχεται να φορτώσει σιτάρι στην αποβάθρα
και σχολιάζουν το θέαμα οι γνωστικοί
ερμηνευτές του ζωντανού ονείρου δακτυλοδεικτούν
πίσω ταφόπετρες με μάτια το χωριό
με αναστήματα υψηλά πλούσια βλάστηση το σκιάζει
ανάμεσα στις υπερκείμενες στέγες των φυλλωμάτων
και στους υπόρροφους θάμνους ανέρπει μνήμη
αφωσίωσις και πίστη θερμή ο κισσός
όπως ακριβώς ήσουν και ήταν
κάτω από την επιφάνεια κάνοντας βουτιά
όπου τα πλοία του Mαρδονίου εναυάγησαν
αλλά ξέρουμε ασφαλώς πως ο θησαυρός διεσώθη
στις θαλασσοσπηλιές όπου οι φώκες μοιρολογούν
στου αγιώνυμου Όρους τους βράχους τους κρυσταλλώδεις
αρωγή σε όποιον τεκταίνεται μεγάλα και πολλά
τον ήλιο που βυθά στη λεκάνη της μάννας του
και θρηνούν όσοι τον πίστεψαν γιατί σβύνει
άλλη δυνατότητα προσφέροντας εκ των υγρών εγκάτων
να μας πας στην ξενητειά
να μας πας στα πέρα μέρη
φύσα θάλασσα πλατειά
φύσ’ αγέρι, φύσ’ αγέρι.
(Σκόρπια φύλλα, Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης, Διαγώνιος 2, 1961)
