Ο Πλανήτης της Κυρά Παναγιάς

Η Κυρά Παναγιά είναι ένα νησί, στις Βόρειες Σποράδες. Είναι ίσως το σηµαντικότερο απ’ όλα τα ερηµονήσια του θαλάσσιου Πάρκου Βορείων Σποράδων και εκείνο που δέχεται τις περισσότερες «επισκέψεις». Έχει πολλά ενδιαφέροντα και μυστικά, αλλά είναι διάσημη για τον Πλανήτη της. Έτσι λέγεται ένας από τους πιο ασφαλείς όρμους του Αιγαίου, διάσημος σε ψαράδες, ιστιοπλόους και λοιπούς ναυτιλλομένους. Έχω δέσει πολλές φορές στον Πλανήτη, έχω βουτήξει στα νερά του και έχω περπατήσει στο νησί καταγοητευμένος. Να τι θυμάμαι από την πρώτη φορά εδώ…

Το ταχύπλοο μας σκίζει το ήσυχο νερό. Δελφίνια κυνηγάνε τα κοπάδια με το ψιλό, ψαροκάικα εδώ κι εκεί σημαδεύουν τον ορίζοντα. Πλέουμε στα τέλη του Μάη σε μια ονειρεμένη λιακάδα, μια μέρα να την πιεις στο ποτήρι. Πίσω μας αφήσαμε την Αλόννησο και την Ψαθούρα. 

Περνάμε πολλούς όρμους. Στους θαλασσινούς πάντως ο πιο γνωστός, σχεδόν διάσημος  όρμος είναι αυτός του Πλανήτη. Κι αυτό γιατί είνα άριστο αγκυροβόλιο, προφυλαγµένο από όλους τους καιρούς. Ακόµα κι αν έξω από τον Πλανήτη γίνεται «χαλασµός», µέσα στους δύο ορµίσκους (Ενδέξιο και Δραβί τους καταγράφουν οι πορτολάνοι) επικρατεί γαλήνη. Μπήκαμε στον πλανήτη και δέσαμε δίπλα στη βραχονησίδα Σφήκα, δίπλα σε ένα τρεχαντήρι. Το ραδιόφωνο στο αμπάρι του έπαιζε λαϊκά, ο καπετάνιος του νετάριζε κάτι δίχτυα και φουμάριζε γαλήνιος.

Μετά τις χαιρετούρες πλησιάσαμε και τον κεράσαμε καφέ.

Αυτός μας κέρασε δυο ιστορίες. Η μια για την Αραποσπηλιά…

Είναι μια σπηλιά που βρίσκεται δίπλα στην είσοδο στον όρµο του Πλανήτη. Οι ψαράδες την έχουν διαµορφώσει σε σπιτάκι µε καµινάδα. Τους είναι ιδιαίτερα χρήσιµη τον χειµώνα, αλλά αν ανάψεις φωτιά για να ζεσταθείς… βγαίνεις «µαύρος» σαν αράπης, εξ ου και το όνοµα! Άλλος Αράπης δεν υπάρχει στην Αραποσπηλιά…

Μετά ο ψαράς μας έδειξε την Πέτρα. Και αυτή μέσα στον Πλανήτη βρίσκεται. Είναι μια βοτσαλωτή παραλία στον ορµίσκο Δραβί, γλυκύτατη και γραφικότατη, µε µια χαρακτηριστική πέτρα στη µέση . Από αυτό το σηµείο εδώ και αιώνες οι Αλοννησιώτες λένε πως παίρνουν κοκκινόχωµα πρώτης ποιότητας. Με αυτό αρχαίοι έφτιαχναν αγγεία-πιθάρια και κατασκευές από πηλό (λένε ακόμα τις ιστορίες τους οι ψαράδες…), όσοι έρχονται σήμερα το χρησιμοποιούν για να φτιάξουν τους φούρνους τους.

Μετά τον Πλανήτη περνάμε από τον όρμο του Άγιου Πέτρου στην Κυρα Παναγιά και βγαίνουμε να δούμε το μοναστήρι.

Τα 25 τετραγωνικά χιλιόµετρα της Κυρά-Παναγιάς ανήκουν στη Μονή Μεγίστης Λαύρας του Αγίου Όρους( και τα Σκάντζουρα μετόχι Λαυρεωτικό είναι).

Ο αυτοκράτορας Νικηφόρος Φωκάς δέχθηκε 70 χρυσά νοµίσµατα ως αντίτιµο για την αγορά του νησιού στα 963 µ.Χ. από τον Άγιο Αθανάσιο τον Αθωνίτη, τον ιδρυτή της Μονής Μεγίστης Λαύρας. Μέχρι εκείνη τη στιγµή το όνοµά του ήταν Πελαγονήσι. Από τότε µέχρι σήµερα όµως ανήκει στην Παναγία. Γι αυτό και Κυρά Παναγιά το όνομά του. Το μοναστήρι χτίστηκε στα 1100 και είναι αφιερωμένο στη Γέννηση της Θεοτόκου.

Ο μοναδικός μοναχός πάτερ Δωρόθεος μα κερνάει τσίπουρο και καφέ κάτω από τις μεγάλε κληματαριές. Περιδιαβαίνουμε το λιοτρίβι, τα πατητήρια, τα μποστάνια, το φωτοβολταϊκό σύστημα, τους αρχαίους φούρνους, αδειους σήμερα με τα μαυρισμένα φουρνόξυλα όρθια και σκονισμένα. Το μοναστήρι ωστόσο έχει συντηρηθεί αρκετά από τον εφοπλιστή Ανδρέα Ποταμιάνο. Στο νησί υπάρχουν πλέον ελεύθερα γύρω στα 3.500 κατσίκια (δεν µένουν βοσκοί όπως παλιότερα) τα οποία συµβάλλουν στα έσοδα του µοναστηριού (πωλούνται τα αρσενικά ζώα) µαζί µε το λάδι από τους µεγάλους ελαιώνες.

Χωρίς να είναι απόλυτα τεκµηριωµένο, το αρχαίο όνοµα του νησιού ήταν… Αλόννησος! Τα ίχνη µιας αρχαίας πόλης, τα δύο κάστρα, τα δύο ασφαλή λιµάνια, οι δύο εύφορες πεδιάδες, οι εκτάσεις µε τις ελιές, τα σηµαντικά ναυάγια που έχουν ανακαλυφθεί στην Κυρά Παναγιά, όλα συµφωνούν µε τις περιγραφές της αρχαίας Αλοννήσου. Άλλωστε η αρχαία ονοµασία της σηµερινής Αλοννήσου (σύµφωνα µε ευρήµατα και επιγραφές) ήταν Ίκος.

Ποιος ξέρει;

Φύγαμε από την Κυρά Παναγιά απόγευμα. Η θάλασσα ήταν  πάντα γαλήνια και ήσυχη. Δυο ιστιοφόρα στα δυτικά πλησίαζαν το νησί ερχόμενα από την Αλόννησο.

Θα μπουν στον Πλανήτη για να περάσουν τη νύχτα…

Που βρίσκομαι?

Στο νησί Κυρά Παναγιά, ένα από τα όμορφα νησιά των  Βορείων Σποράδων, το πιο διάσημο από τα πάμπολα ερημόνησα του Θαλάσσιου Πάρκου Βορείων Σποράδων. Ο καλύτερος και πιο δημοφιλής τρόπος να φτάσετε εδώ είναι με πλοίο (συμβατικό ή ταχύπλοο) από το Βόλο ή τον Άγιο Κωνσταντίνο (όπου καταλήγετε οδικώς). Ο πιο γρήγορος τρόπος είναι να φτάσετε αεροπορικώς ως την γειτονική Σκιάθο και στη συνέχεια με πλοίο ως την Αλόννησο και το λιμάνι της, το Πατητήρι. Από το Πατητήρι θα πάρετε κάποιοι από τα πλοία που κάνουν εκδρομές στο Πάρκο και στην Κυρά Παναγιά.

Φυσικά ο καλύτερος τρόπος να έρθετε ως εδώ είναι με δικό σας σκάφος…