100 ημέρες στον Πάρνωνα

Μοιάζει με αλλόκοτο ημερολόγιο, ε;  Όμως δεν είναι. Είναι μια μικρή ιστορία ενός δρόμου. Του δρόμου των 100 ημερών. Που βρίσκεται στην Πελοπόννησο, στο βουνό Πάρνωνας, στη Λακωνία.

Ο δρόμος ξεκινάει από το Λεωνίδιο περνάει από τον Κοσμά και καταλήγει στη Σκάλα Λακωνίας.

Τον έχω οδηγήσει δεκάδες φορές. Ξεκινούσα από το ρολόι του Λεωνιδίου, διάσχιζα νοτιοδυτικά το χείμαρρο Δαφνώνα, περνούσα τον πέτρινο μύλο, θαύμαζα τα εντυπωσιακά τοπία στο φαράγγι του ποταμού,  ανηφόριζα στις συνεχείς στροφές, σταμάταγα πάντα να ανάψω ένα κεράκι στην Παναγία Έλωνα,  έμπαινα στα ελατοδάση του Πάρνωνα και έφτανα στην υπέροχη πλατεία του Κοσμά. Εκεί, κάποτε που σταμάτησα για την τρομερή γίδα βραστή στην ταβέρνα «Ναύαρχος» έμαθα την ιστορία του δρόμου από τον κυρ Παναγιώτη.

Ο δρόμος λοιπόν Λεωνιδίου – Κοσμά – Σκάλας Λακωνίας, φτιάχτηκε σχεδόν πριν 95 χρόνια. Εκείνη την εποχή το Λεωνίδιο δεν είχε πρόσβαση από Άστρος ή Τυρό όπως σήμερα και οι ντόπιοι πηγαινοέρχονταν με καΐκια από το λιμάνι του.

Αρκάδες ομογενείς από την Αμερική έδωσαν τα πρώτα χρήματα το 1920. Και ο δρόμος ξεκίνησε να φτιάχνεται με απόφαση του Αρκά υπουργού συγκοινωνιών, Αλέξανδρου Παπαναστασίου. Το σημαντικότερο τμήμα λοιπόν που έπρεπε να φτιαχτεί αρχικά για να φτάσει το πρώτο αυτοκίνητο στον Κοσμά ήταν η διαδρομή από το Γεράκι.

Τα έργα όμως χάρη στην αθάνατη ελληνική γραφειοκρατεία δεν προχωρούσαν, παρότι οι ντόπιοι έδιναν συνεχώς οικονομικές ενισχύσεις από το υστέρημά τους για να γίνει ο δρόμος.

Είδαν κι απόειδαν και πήραν την κατάσταση στα χέρια τους. Έτσι, το Μάρτιο του 1951, όλοι οι κάτοικοι του Κοσμά, εξόρμησαν για την κατασκευή του δρόμου από το χωριό τους ως το Γεράκι.

Σκεφτείτε το! Με κασμάδες, αξίνες, σκεπάρνια, φτυάρια και πολύ πείσμα οι χωρικοί του Κοσμά να ανοίγουν δρόμο μέσα στις δασωμένες νότιες πλαγιές του βουνού. Άντρες, γυναίκες και παιδιά δούλευαν μέρα νύχτα προκειμένου να καταφέρουν την 1η Ιουλίου 1951 (ύστερα από 100 ημέρες), ανήμερα της γιορτής των Αγίων Αναργύρων που είναι πολιούχοι του Κοσμά (η εκκλησία στην πλατεία είναι δική τους!) να φέρουν το πρώτο αυτοκίνητο στο χωριό. Και τα κατάφεραν! Βλέποντας δε πως μόνο έτσι θα έχουν αποτέλεσμα, οι κάτοικοι συνέχισαν και με προσωπική εργασία έφτασαν το δρόμο από τον Κοσμά ως  το Μοναστήρι της Παναγίας Έλωνας. Αργότερα ο δρόμος πια κατηφόρισε ως το Λεωνίδιο.

 Η φήμη του έργου έφτασε μέχρι την Αμερική και το 1952, ειδικό συνεργείο κινηματογραφιστών του πανεπιστημίου Syracuse έκανε ταινία την προσπάθεια των ντόπιων.

Τι μπορείς να κάνεις σε 100 ημέρες στον Πάρνωνα; Πολλά! Οι κάτοικοι του Κοσμά όμως έφτιαξαν ένα δρόμο και έβγαλαν το χωριό τους από την απομόνωση.

Για να μπορούμε εμείς να ταξιδεύουμε με άνεση. Και να θυμόμαστε πως εκτός από μια ωραία διαδρομή μέσα στα έλατα και τα πουρνάρια ο δρόμος αυτός είναι ένα μνημείο της ανθρώπινης προσπάθειας.

(Θα έλεγα και της κρατικής αδιαφορίας αλλά κρατιέμαι…).

Που βρίσκομαι;

Στον Πάρνωνα ένα από τα ομορφότερα και πιο άγνωστα βουνά της Ελλάδας. Η διαδρομή Λεωνίδιο-Κοσμάς-Γεράκι είναι άκρως γοητευτική και διασχίζει συναρπαστικά ορεινά τοπία. Στο Λεωνίδιο θα φτάσετε ακολουθώντας τον κεντρικό δρόμο Άργους – Άστρους Κυνουρίας. Μπορείτε να ακολουθήσετε και την αντίθετη διαδρομή από Γεράκι προς Κοσμά. Στο Γεράκι θα φτάσετε ακολουθώντας τον δρόμο Σπάρτης – Γκοριτσάς.