Το ταξίδι στα χωριά της κοιλάδας του Νέστου , στη Θράκη, είναι πάντα γοητευτικό και απρόβλεπτο. Κοντά στη Σταυρούπολη και προς το χωριό Κομνηνά υπάρχει ένας εντυπωσιακά διατηρημένος μακεδονικός τάφος, από αυτούς τους κρυμμένους μέσα σε τύμβους από χώμα. Ένας τάφος με αλλιώτικες νεκρικές κλίνες.
Χαρακτηρίζεται ως ο μεγαλύτερος και εντυπωσιακότερος μακεδονικός τάφος της Θράκης. Χρονολογείται μεταξύ 200-150 π.Χ., είναι κατασκευασμένος από μάρμαρο της περιοχής. Διατηρείται σε εντυπωσιακό βαθμό, με προθάλαμο, θάλαμο, νεκρικές κλίνες με προσκέφαλα και ίχνη ζωγραφικού διακόσμου. Ανακαλύφθηκε από την αρχαιολογική υπηρεσία το 1953. Όπως αποδείχθηκε κάποιοι άλλοι είχαν μπει νωρίτερα, έσπασαν την μαρμάρινη πόρτα του νεκρικού θαλάμου και έκλεψαν τα πάντα (εικάζεται πως ήταν οι εργάτες που έφτιαξαν τον σιδηρόδρομο στα στενά του Νέστου). Παρόλα αυτά βρέθηκαν δυο μικρά χρυσά δαχτυλίδια, ψηφίδα από ένα περιδέραιο και θραύσματα από ειδώλια.
Νεκρικές κλίνες με μαρμάρινα προσκέφαλα! Τι ποιητική κατασκευή! Και μάλιστα είναι τοποθετημένες αμφικέφαλες, ώστε το κεφάλι της μιας κλίνης να ακουμπάει στα πόδια της άλλης. Ποιοι να ήταν τάχα οι νεκροί που κοιμήθηκαν εκεί, σαν μικρά παιδιά στην κατασκήνωση ή σε δωμάτιο μικρού εξοχικού σπιτιού, αμφικέφαλα. Δεν ξέρουμε, ούτε και θα μάθουμε. Τα θραύσματα είναι από εδώλια Ερώτων. Άραγε να ήταν ζευγάρι οι νεκροί? Ή μήπως έφηβα κορίτσια? Αφημένα πάνω στο κρύο μάρμαρο, αλλά με προσκέφαλα για να νοιώθουν πιο καλά στον αιώνιο ύπνο τους.
Πολύ κοντά στον τάφο αποκαλύφθηκε και οικισμός που άκμασε από τον 11ο π.Χ. αιώνα ως το Βυζάντιο. Βλέπετε η περιοχή της κοιλάδας του Νέστου κατοικήθηκε από την εποχή του Χαλκού και όταν άρχισε η κάθοδος και το σκόρπισμα των Θρακικών φυλών στην χερσόνησο του Αίμου στην κοιλάδα του Νέστου εγκαταστάθηκαν οι Σαπαίοι και οι Σάτρες. Αργότερα, γύρω στον 5ο π.Χ. αιώνα τον έλεγχο της περιοχής είχαν μάλλον οι Αβδηρίτες ενώ περισσότερα ξέρουμε για το κράτος των Οδρυσών οι οποίοι εξουσίαζαν την κοιλάδα, περίπου τον 4ο π.Χ. αιώνα. Τα ονόματα των βασιλιάδων τους – του Κότυ και του Κερσοβλέπτη – ακούστηκαν πριν αιώνες δίπλα στα νερά του ποταμού σαν πολεμικές κραυγές σε κάποιους λυσσαλέους αγώνες για κυριαρχία και εξουσία.
Πολύ μετά τα χρόνια του Κερσοβλέπτη χτίστηκε ο τάφος αυτός, για να τιμηθούν πλούσιοι και επιφανείς νεκροί της περιοχής. Δυο χιλιόμετρα βορειότερα βρίσκεται το κοιμητήριο της Σταυρούπολης, το ίδιο και για τους επιφανείς και για τους αφανείς νεκρούς της κωμόπολης. Άλλα τα νεκρικά ήθη των σημερινών εποχών. Δημοκρατικότερα.
Και χωρίς μαρμάρινα προσκέφαλα…
