Είμαι στη νότια Κρήτη. Είναι ωραία άνοιξη. Και έχω μαζί μου ένα φωτογράφο πολύ τεμπέλη.
Φτάσαμε στην Παλαιόχωρα, στις ακτές του Λιβυκού πελάγους. Και θέλουμε να πάμε στο κάστρο που βρίσκεται πάνω από τα σπιτάκια της παραθαλάσσιας κωμόπολης. Ε, βέβαια η Παλαιόχωρα δεν είναι κανένα παραδοσιακό χωριό αλλά από ψηλά φαίνεται χαριτωμένο με το καστράκι του και τη χερσόνησο που σβήνει ομαλά στο Λιβυκό, ανάμεσα σε ωραίες αμμουδιές.
Το κάστρο βρίσκεται καμιά 500αριά μέτρα από το χωριό.
Κι ο φωτογράφος να επιμένει να πάμε ως επάνω, έως κεί που φτάνει το τζιπ.
Και εγώ τον άκουσα.
Καλά ως εδώ. Είναι νωρίς το απόγευμα και ο ήλιος χρυσίζει τα χαλάσματα. Μοσχοβολάει ο μπάτης από το Λιβυκό, χλιαρός και αρμυρός. Στο βάθος η Γαύδος μαυρίζει μέσα στη θολούρα του νοτιά.
Λοιπόν σας διαβεβαιώ ότι πάνω στο κάστρο δεν υπάρχει ίχνος σέλινου…
«Και τι έγινε;» σας ακούω να ρωτάτε.
Έγινε διότι αυτό το κάστρο όταν το έχτισαν ο ενετοί λεγόταν Castel Selino, όπως και Σέλινο λεγόταν η περιοχή πιθανώς γιατί τότε είχε πολλά σέλινα! Αλήθεια πολλά!
Κι επειδή μάλλον βαριέστε να ακούσετε για τον τεμπέλη φωτογράφο μου ακούστε τι έγινε εδώ πριν πολλά πολλά χρόνια.
Το κάστρο του σέλινου το έχτισε το 1279 ο τότε ενετός δούκας της Κρήτης MarinoGradonigo (ή Gradeningo, δεν βρήκα άκρη με τις πηγές).
Μέσα στα χρόνια το καημένο το κάστρο καταταλαιπωρήθηκε διότι ήταν, αφενός κακοφτιαγμένο, αφετέρου βρισκόταν μακριά από τις μεγάλες ενετικές πόλεις για να το υπερασπίσουν.
Η ιστορία του είναι μια ιστορία …κατεδαφίσεων.
Πρωτοκατεδαφίστηκε από τους κρητικούς επαναστάτες του Βάρδα Καλλέργη το 1332. Ο Βάρδας το ρήμαξε και πέρασε από λεπίδι τον καστελάνο Ερμόλαο Βελένιο, την φαμίλια του και όλη τη φρουρά.
Επόμενός στη σειρά των κατεδαφιστών είναι ο πολύς διάσημος πειρατής Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα ο οποίος επίσης το ξήλωσε το 1539. Από τότε πάει, ρήμαξε το κάστρο. Το αναστήλωσε βέβαια το 1595 ο ρετούρης των Χανίων Benetto Dolfin αλλά μάταια.
Διότι μετά ήρθαν και οι Τούρκοι οι οποίοι – τι πρωτότυπο… – το κατεδάφισαν κι αυτοί το 1653.
Ε, για αυτό δεν έμειναν και πολλά σπουδαία να δούμε από τους πύργους και τις κάποτε κραταιές επάλξεις (ευτυχώς γίνονται ανασκαφές και αποκαλύπτονται μέρη του φρουρίου και κτήρια). Όμως φαίνεται ωραία η Παλαιόχωρα από εδώ πάνω.
Κάτω από το κάστρο ανάμεσα στα τσιμεντένια σπίτια διακρίνουμε μερικά έξοχα δείγματα της παλιάς Χώρας. Είναι στα Γαυδιώτικα, στον άτυπο οικισμό των φευγάτων από η Γαύδο που ξεχειμώνιαζαν εδώ από πολύ παλιά αναζητώντας καλύτερη μοίρα στον κρητικό ήλιο. «Όλοι οι Γαυδιώτες εδώ μέναμε» μου φωνάζει από το μπαλκόνι της χαμογελαστή η κυρά Ευτυχία Βαϊλακάκη που μας βλέπει να κρεμόμαστε με τις κάμερες στις επάλξεις και μιας πιάνει την κουβέντα. Όλα τα μπαλκόνια στα Γαυδιώτικα έβλεπαν προς τη Γαύδο φυσικά… Τα παλιά σπιτάκια είναι πέτρινα και σχεδόν ένα με το βράχο. Ως το Τηγάνι, στην περιοχή όπου που έγινε το νέο λιμάνι υπήρχαν 5 μικρά λιμανάκια στα βράχια κάτω από τα Γαυδιώτικα. Ο παραλιακός δρόμος όμως τα εξαφάνισε.
Ευτυχώς το κάστρο που θυμίζει τα σέλινα γλίτωσε. Κηρυγμένο ιστορικό μνημείο από το 1940 φρέναρε την άναρχη οικοδόμηση που έφερε τη δεκαετία του 1970 ο τουρισμός.
Ωραίο το κάστρο… Ωραία η θέα… Ωραία όλα…
Εμείς δεν είμαστε ωραία… διότι το αυτοκίνητο… μας άφησε…
Ναι, αλήθεια… Μείναμε από μπαταρία…
Θα κάτσουμε κι άλλο στο κάστρο του Σέλινου. Ως να’ρθει η οδική βοήθεια, η οποία μας έβρισε κιόλας που ανεβήκαμε εδώ επάνω (χάρη στη τεμπελιά του φωτογράφου μου).
Το βράδυ ήμασταν κι εμείς κατεδαφισμένοι από την κούραση.
Όπως το κάστρο Σέλινο…
Πού βρίσκομαι;
Η Παλαιόχωρα βρίσκεται στα νότια του νομού Χανίων και απέχει 75 χιλιόμετρα από την πόλη των Χανίων. Ο συντομότερος δρόμος για να έρθετε είναι μέσω Καντάνου.
Πρέπει να έχετε συνδεθεί για να σχολιάσετε.