Μια πίτα στο Βυθό

Η βροχή σταμάτησε λίγο πριν το μεσημέρι. Και χωρίς να χάσω την ευκαιρία βγήκα για μια μικρή βόλτα στο… Βυθό. Ακούγεται σουρεαλιστικό; Θυμίζει σελίδες από το βιβλίο του Ιούλιου Βέρν «20.000 λεύγες υπό τη θάλασσα»; Ναι, αλλά μη βιαστείτε να συμφωνήσετε. Ο Βυθός είναι ένα πολύ όμορφο χωριό, πολύ κοντά στο μεγάλο κεφαλοχώρι Πεντάλοφος. Ο Βυθός παλιά λεγόταν Ντολό. Το σημερινό του όνομα του ταιριάζει περίφημα καθώς μοιάζει πως είναι στο βυθό, αφού τα σπίτια του είναι χτισμένα στο βάθος μιας ρεματιάς γεμάτης βελανιδιές.

Και δηλαδή πως λένε τους κατοίκους του Βυθού; Βυθιώτες;

«Ε… όχι βρε παλικάρι… Ντουλιανάτες είμαστε…» μου φωνάζει η κυρά Μαριγώ που απλώνει μπουγάδα στην φρέσκια λιακάδα. Ντουλιανάτες ε… βέβαια . Διατηρούν έτσι τη μνήμη από το παλιό όνομα του χωριού. Τα σπίτια του είναι περίφημα, καλοφτιαγμένα με πελεκητή πέτρα. Οι κάτοικοι του χωριού από παλιά ήταν σπουδαίοι μαστόροι της πέτρας. Ταξίδευαν μάλιστα με τα σινάφια τους σε όλη την περιοχή των Βαλκανίων, χτιζοντας αρχοντόσπιτα, γεφύρια, εκκλησίες, μοναστήρια…. Σήμερα πολύ λίγοι μένουν πια στο Βυθό. Οι περισσότεροι έχουν πάει στον διπλανό Πεντάλοφο ή έφυγαν στις μεγάλες πόλεις.

Πολλά από τα όμορφα σπίτια είναι αδειανά. Παραμένουν πάντα πολύ όμορφα. Και πουλιούνται πάμφθηνα σε όσους θέλουν να έρθουν να ζήσουν εδώ μέσα στα μαγευτικά βουνά της βόρειας Πίνδου, κοντά στα ελληνοαλβανικά σύνορα.

Νυχτώνει… Μπρρρ… Το κρύο περονιάζει… Τα βουνά φέρνουν μια πυκνή υγρή μυρωδιά.. Φθινόπωρο στην Πίνδο…. Τα τζάκια και οι ξυλόσομπες γεμίζουν την ατμόσφαιρα με μια πυκνή μυρωδιά καμένου ξύλου.

Η κυρία Βικτωρία Τρούμπαλου στο μικρό της απλό νοικοκυρεμένο κουζινάκι ετοιμάζεται να κάνει πίτα. Την παραδοσιακή βορειοελλαδίτικη κολοκυθόπιτα. Ανοίγει φύλλο με αλεύρι νερό και λάδι. Δουλεύει με γρήγορες κινήσεις με την ψιλή βέργα που έχει για πλάστη. Η γέμιση είναι τριμμένη κόκκινη φρέσκια κολοκύθα, ντόπιο λευκό τυρί αλατοπίπερο, ελαιόλαδο και μυστικά μυρωδικά. Στο τέλος το ταψί μπαίνει στον φούρνο της μασίνας και ψήνεται για καμιά ωρίτσα. Ώσπου να γίνει η κολοκυθόπιτα η Κυρά Βικτωρία ψήνει μικρές πιτούλες από ζύμη – τις λένε λαγγίτες –  στην μαντεμένια πλάκα στο τζάκι και μου τις σερβίρει με μέλι. Μμμ… Ένα γλυκό άρωμα από καμένο ξύλο και ζύμη πλημμυρίζει τον ουρανίσκο μου…

Η πίτα φουσκώνει στο ταψί, έξω ψιλοβρέχει και η κυρά Βικτωρία μου λέει ιστορίες των παλιών πετράδων, ιστορίες των ξυλοκόπων, ιστορίες του χειμώνα.

Ένα χτύπημα στην πόρτα  διακόπτει την αφήγηση και τους στοχασμούς μου… Ήρθαν κάτι φίλοι με μια σακούλα κάστανα: η Χριστίνα που κάνει αναρρίχηση, ο Γιώργος ο γιος της κυρά Βικτωρίας, ο Χρήστος ένας φίλος φωτογράφος. Ρίχνουμε και άλλα κούτσουρα στη φωτιά. Βγαίνουν και τα ποτηράκια με το τσίπουρο…

Α… κάτι μύρισα. Η κυρία Βικτωρία χαμογελαστή βγάζει την χρυσαφιά πίτα όλο καμάρι.

Ψήθηκε και μοσχοβολάει…

Που βρίσκομαι;

Ο Βυθός βρίσκεται δίπλα στο κεφαλοχώρι Πεντάλοφος (στη Δυτική Μακεδονία), μέσα από το οποίο περνάει ο παλιός κεντρικός δρόμος Καστοριάς – Ιωαννίνων.