Με τον «Ρεμβασμό του Δεκαπενταύγουστου»

Στα βορινά της Σκιάθου – ενός νησιού εντελώς απομαγεμένου από την τουριστική βιομηχανία- υπάρχει ένας τόπος μαγικός. Ακόμη μαγικός και μαγεμένος.  Έρημος ωστόσο… Κι όμως κάθε Δεκαπενταύγουστο έρχεται εδώ ο γέρων Φραγκούλης Κ. Φραγκούλας για να ρεμβάσει μπρος στο προαύλιο του μικρού ιδιωτικού του ναού, ο φιλέρημος γέρων. Αδιάκοπα από τον 19^ο αιώνα…

Που?

Στην Παναγία την Πρέκλα….

«Ἀνάμεσα εἰς συντρίμματα καὶ ἐρείπια, λείψανα παλαιᾶς κατοικίας ἀνθρώπων ἐν μέσῳ ἀγριοσυκῶν, μορεῶν μὲ ἐρυθροὺς καρπούς, εἰς ἔρημον τόπον, ἀπόκρημνον ἀκτὴν πρὸς μίαν παραλίαν βορειοδυτικὴν τῆς νήσου, ὅπου τὴν νύκτα ἑπόμενον ἦτο νὰ βγαίνουν καὶ πολλὰ φαντάσματα, εἴδωλα ψυχῶν κουρασμένων, σκιαὶ ἐπιστρέφουσαι, καθὼς λέγουν, ἀπὸ τὸν ἀσφοδελὸν λειμῶνα, ἀφήνουσαι κενὰς οἰμωγὰς εἰς τὴν ἐρημίαν, θρηνοῦσαι τὸ πάλαι ποτὲ πρόσκαιρον σκήνωμά των εἰς τὸν ἐπάνω κόσμον ― ἐκεῖ ανάμεσα ἐσώζετο ἀκόμη ὁ ναΐσκος τῆς Παναγίας τῆς Πρέκλας.»

Έτσι ξεκινάει το αγαπημένο διήγημα «Ρεμβασμός του Δεκαπενταύγουστου» ο λατρεμένος μου Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης.

Ο Ρεμβασμός του γέροντος Φραγκούλα είναι μια μελαγχολική αφήγηση. Ο ήρωας εκεί μπροστά στο εκκλησάκι του που γιορτάζει – η Παναγία η Πρέκλα γιορτάζει την Κοίμηση της Θεοτόκου – αναπολεί αγαπημένες στιγμές του πολυτάραχου οικογενειακού του βίου, θυμάται το καημένο το Κουμπώ, την κόρη του, που χάθηκε, θυμάται άλλους πιο ευτυχισμένους Δεκαπενταύγουστους εκεί ακριβώς, στο πανάρχαιο εκκλησάκι του Κάστρου. Όπου Κάστρο η μεσαιωνική πρωτεύουσα της Σκιάθου, σήμερα ο πιο ποιητικός ερειπιώνας του νησιού.

‘‘Τὸ ἐκκλησίδιον ἦτον εὐπρεπέστατον, ὡραῖα στολισμένον καὶ εἶχε καλὰς εἰκόνας, καὶ μάλιστα τὴν φερώνυμον, τὴν γλυκεῖαν Παναγίαν τὴν Πρέκλαν, σκαλιστὸν χρυσωμένον τέμπλον, πολυέλαιον καὶ μανουάλια ὀρειχάλκινα, κανδήλια ἀργυρᾶ.’’

Εκεί ερχόταν να πει τον πόνον του στην Παναγία ο γερο-Φραγκούλας. Και να θυμηθεί τα χαρούμενα χρόνια, που έψελνε με υπερβάλλοντα ενθουσιασμό στο φως των πολλών κεριών που είχαν φέρει οι γυναίκες από τις δυο ενορίες του Κάστρου. ‘‘Τόν παλαιὸν καιρόν, πρὸ τοῦ Εἰκοσιένα, ὅταν τὸ σήμερον ἔρημον καὶ κατηρειπωμένον χωρίον ἐκατοικεῖτο ἀκόμη, ὅλοι οἱ κάτοικοι καὶ τῶν δύο ἐνοριῶν ἤρχοντο εἰς τὸν ναὸν τῆς Πρέκλας, ὅστις ἦτο ἁπλοῦν παρεκκλήσιον, ν᾿ ἀκούσωσι τὰς ψαλλομένας Παρακλήσεις καθ᾿ ὅλον τὸν Δεκαπενταύγουστον’’

Ο παλαιός Ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, κτίστηκε περί τα τέλη του 16ου ή τις αρχές του 17ου αιώνα είναι σήμερα βέβαια κατερειπωμένος. Η ονομασία Πρέκλα προέρχεται πιθανώς από τη λατινική λέξη preclarus (υπερένδοξος). Με πρωτοβουλία των «Φίλων του Κάστρου» τα τελευταία χρόνια με τελείται υπαίθρια Αγρυπνία στην Παναγία την Πρέκλα το Σάββατο μετά τις 15 Αυγούστου.

Νομίζω ότι και εφέτος ο γέρο Φραγκούλας θα βρίσκεται στο λείψανο πια του ναΐσκου του, για να ρεμβάσει μελαγχολικώς και  να «καπνίζει ἀκατακρίτως τὸ τσιμπούκι του, μὲ τὸν ἠλέκτρινον μαμέν, ἔξω τοῦ ναοῦ, ὁ φιλέρημος γέρων».

Και του Χρόνου μπάρμπα Φραγκούλα! Να είμαστε καλά να την γιορτάσουμε ξανά την Κοίμηση στην Παναγίαν την Πρέκλαν…