Εξορία στα Τρίκερι

Πρωτάκουσα για το Τρίκερι από τη γιαγιά μου τη Γλυκερία, (το χωριό της ήταν το Φτελιό (σήμερα Πτελεός) που βρίσκεται ακριβώς απέναντι από την άκρη της χερσονήσου,  οπότε έρχονταν εδώ με βάρκες). «Πήγαμε στα Τρίκερι, ωραία ήταν…» έλεγε. Κι εγώ είχα πάντα απορία: «τα» ή «το» Τρίκερι; Ιδού δυό μικρές ιστορίες από το μοναστήρι της Παναγίας που βρίσκεται στο νησάκι στην απώτατη άκρη του Παγασητικού κόλπου.

Το πλωτό μας ταξί αφήνει πίσω τα γαλανά νερά του Αλογόπορου μέσα στους αφρούς της εσωλέμβιας. Στην πλώρη μπροστά βλέπουμε την βαθυπράσινη φούντα του νησιού, μια μόλις ανάσα από τις ακτές της χερσονήσου. «Είναι τα Παλαιά Τρίκερι» μου λέει ο οδηγός. «Τα Τρίκερι… μμμ δίκιο είχε η καημένη η γιαγιά μου» σκέφτομαι. 

Περπατάμε μέσα στους απέραντους ελαιώνες που σκεπάζουν από άκρη σε άκρη το νησί – έχει 70.000 δέντρα μου έλεγε ο γραμματέας τηε κοινότητας νωρίτερα  – και φτάνουμε στο σημαντικότερο μνημείο, το μοναστήρι της Παναγίας.

Χτισμένο το 1835 – δέκα χρόνια μετά την ανακάλυψη θαυματουργής εικόνας μέσα σε ρίζα ελιάς – στέκεται με τις κεραμιδένιες στέγες του σαν κόκκινη φούντα πάνω από τον πράσινο ελαιώνα και τα ήσυχα νερά.

Η μονή κτίστηκε μετά την ανεύρεση της εικόνας της Παναγίας από έναν μοναχό, τον Δαμιανό, που ζούσε στο μοναστηράκι του Τιμίου Προδρόμου, στο λιμάνι. Στο μεγάλο συγκρότημα εντυπωσιάζουν τα 100 κελιά που είναι κτισμένα σε δυο επίπεδα γύρω από το καθολικό και στα οποία έμεναν αρχικά λίγοι μοναχοί και χωρικοί από το γειτονικό Τρίκερι που έρχονταν το φθινόπωρο για τη σοδειά της ελιάς. Ζούσαν όμως εδώ και το καλοκαίρι επειδή εδώ υπήρχε περισσότερο νερό από απέναντι…

Μια μαρμάρινη επιγραφή στην είσοδο του μοναστηριού μας θυμίζει την πιο θλιβερή περίοδο για τη Μονή, όταν ήταν τόπος εξορίας αριστερών στον εμφύλιο. Από το 1948 ως το 1953 περίπου 5.000 γυναίκες πέρασαν από τους ελαιώνες και τα κελιά της Μονής (στα κελιά έμεναν κυρίως φύλακες και αυτές σε σκηνές) μεταξύ των οποίων η Ρόζα Ιμβριώτη και η Αλέκα Παϊζη. Μετά το 1950, οι εξόριστες μετέτρεψαν πολλά από τα κελιά σε «εργαστήρια» –μοδιστράδικα, τσαγκαράδικα, παπλωματάδικα– έκαναν ατελιέ ζωγραφικής όπου δίνονταν και διαλέξεις ή μάθαιναν η μια στην άλλη γράμματα και τέχνες.

Γύρω από το καθολικό τα ωραία κελιά με τοξωτά ανοίγματα μας χαρίζουν ανακουφιστική τη σκιά τους. Να ξεϊδρώσουμε…Εδώ έμεναν ο Τρικεριώτες τον καιρό της συγκομιδής της ελιάς, στα χρόνια της ειρήνης. «Εδώ αδειάζει το μυαλό σου» λέει ο επιστάτης Στάθης Γιωργανιός κοιτώντας τον πυκνό ελαιώνα που βουίζει από τα τζιτζίκια.

Κάτι τέτοιο θα σκέφτηκε και ένας από τους διασημότερους επισκέπτες της περιοχής όταν έκανε στο μοναστήρι έναν πρωτοποριακό για την εποχή του ξενώνα. Ο Αλφόνς Χοχάουζερ ήρθε εδώ τη δεκαετία του ‘30 με σκοπό να βυθομετρήσει την περιοχή για τα γερμανικά υποβρύχια, λένε κάποοι στο χωριό. Επιστρέφει, μετά το ’50, νοικιάζει τα μισά κελιά της Μονής, τα διακοσμεί λιτά – δεν υπάρχει νερό και ρεύμα –φουρνίζει ψωμί, μαγειρεύει παραδοσιακά και από Ιούλιο ως Σεπτέμβριο φιλοξενούσε επώνυμους, από καθηγητές πανεπιστημίου ως και τη Γκρέτα Γκάρμπο λένε….

Ο δαιμόνιος Αυστριακός, παντρεύτηκε την τρικεριώτισσα οικονόμο του και πολύ αργότερα κατηγορήθηκε στην δικτατορία για κατάσκοπος. Διώχθηκε από το Τρίκερι, έστησε ανάλογο ξενώνα στο βόρειο Πήλιο, και όταν αρρώστησε από καρκίνο ανέβηκε το 1982 με χιονοθύελλα στο Πήλιο και πέθανε εκεί.

Ήταν ασκητικός τύπος με μεγάλη μόρφωση. Αν δεν είχε διωχθεί θα ήταν αλλιώς ο τουρισμός στην περιοχή, λένε σήμερα κάποιοι. Μόνο οι παλιοί παρατημένοι φούρνοι του Αλφόνς στην δυτική άκρη της Μονής χαμένοι μέσα στις ελιές και τα φτεροκοπήματα των φασιανών θυμίζουν τον πιο αλλόκοτο ταξιδιώτη της εσχατιάς του Παγασητικού.

Η ώρα πέρασε….Ας κατεβούμε στην αμμουδιά Πράσινη Άμμος να δροσιστούμε. Νομίζω από εκεί βλέπω και το χωριό της γιαγιάς μου…

Που βρίσκομαι;

Το χωριόΤρίκερι απέχει 81 χλμ. από το Βόλο και μπορείτε να φτάσετε οδικώς . Για να πάτε στο νησί Παλαιά Τρίκερι θα πάρετε θαλάσσιο ταξί από τον Αλογόπορο (τηλ. Σκάφους, 6973410908), όπου και θα αφήσετε το αυτοκίνητό σας υποχρεωτικά στα πάρκινγκ. Αν βρεθείτε στην περιοχή αξίζει να είτε και το χωριό Τρίκερι, μπορεί να πετύχετε και κάποιο παραδοσιακό γάμο όπως αυτόν.